Commentaar over het artikel in NRC: Israël is in de valkuil van asymmetrische oorlogvoering gevallen

Wat volgt is een discussie over het artikel in de NRC van 27 Januari 2024, door Sjoerd de Jong
Om het artikel te lezen selecteer de volgende link: https://www.nrc.nl/nieuws/2024/01/23/israel-is-in-de-valkuil-van-asymmetrische-oorlogvoering-gevallen-a4187844

• De tekst in italic is een kopie van het artikel.
  
• Direct gevolgd door een commentaar
  

In de laatste paragraaf staat mijn eigen mening.

Reflectie

• Reflectie 1 - Just and Unjust wars
• Reflectie 2 -
• Reflectie 3 -

Inleiding

Oorlog is hell – wie zal het tegenspreken, bij de horror in Gaza en Oekraïne? Maar ook de hel van oorlog kent regels. Een oorlog kan moreel verdedigbaar of noodzakelijk zijn of niet, evenals de manier waarop die wordt gevoerd.

Bij iedere oorlog lijkt het wel, vooral bij diegene die er direct in het begin bij betrokken zijn, dat ze alle verstand verloren hebben, zeer eenzijdig kijken en vaak ook naar hun eigen belang.

Antieke en middeleeuwse denkers als Aristoteles, Augustinus en Thomas van Aquino braken zich al het hoofd over de definitie van een ‘rechtvaardige oorlog’, een notie die centraal staat in het werk van de Amerikaanse filosoof Michael Walzer (88).

Dit artikel gaat over MIchael Walzer

Zijn Just and Unjust Wars (1977), geschreven uit afkeer van de oorlog in Vietnam en in 2015 opnieuw uitgegeven, beïnvloedde militaire gedragscodes.

De vraag die dit oproept, is of zijn houding tegenover de huidige Israel/Gaza oorlog dezelfde is.

Tegenover pacifisme verdedigt Walzer de overtuiging dat een oorlog moreel gerechtvaardigd kan zijn, evenals de manier waarop die wordt gevoerd. Een voorwaarde is dat strijdende partijen elkaars burgers zoveel mogelijk ontzien en bereid zijn daarbij risico’s voor zichzelf te accepteren.

Aan die voorwaarde kan nooit worden voldaan. Specifiek de toevoeging "zoveel mogelijk" is cruciaal. Israel zegt steeds dat ze aan deze 'handboek' vooewaarde voldoen.

Burgers zijn ‘even onschuldig’ aan beide kanten en geen legitiem doelwit.

Daarvan zul je Israel nooit kunnen verdenken, zou ik denken, maar sommige beelden van palestijnen met witte vlaggen geven een ander beeld.

Maar, ook cruciaal, ‘nevenschade’ is niet altijd te voorkomen en soms moreel verdedigbaar.

Vooral dat laatste vraagt meer uitleg.

Hoe kijkt hij dan aan tegen de Israëlische oorlogvoering in Gaza? En gelooft hij nog in de notie van een ‘rechtvaardige oorlog’? Walzer, die ook schreef over het zionisme, is een levenslange sympathisant van Israël.

Het Zionisme stond voor het stichten van een eigen staat voor de Joden. Kijk hier: https://nl.wikipedia.org/wiki/Zionisme#De_stichting_van_de_staat_Isra%C3%ABl
Zoals je kunt lezen uit de tekst was dit een periode van vallen en opstaan. Van uit filosofische kant past een neutrale beoordeling.

Hij steunt dat land ook in de Gaza-oorlog, zegt hij in een online gesprek, maar hekelt de „morele idioten” in en om de regering-Netanyahu.

Als je dat laatste dan denkt, is deze regering dan wel bekwaam om een land te leiden en een oorlog te voeren?

2. Dan is de hamvraag: voert Israël volgens u een rechtvaardige oorlog?

„Ik geloof dat de Israëlische reactie op de gebeurtenissen van 7 oktober zowel gerechtvaardigd was als noodzakelijk.

Als je zuiver alleen kijkt naar deze reactie dan kan je reactie gerechtvaardigd vinden. Hierbij bij stel ik wel de opstelling van de VS tersprake.
Heel belangrijk is wat hieraan vooaf ging. De gebeurtenissen (militaire acties) van Hamas waren ook een reactie op allerlei 'schermutselingen' door Israel en dat lokt dan meteen de vraag op of deze gebeurtenissen gerechtvaardig waren. Ook die moet je vanuit historisch/wetenschappelijk perspectief bespreken.

4. Het Westen wordt een dubbele moraal verweten: het Russische geweld in Oekraïne veroordelen, maar begrip tonen voor Israël.
Terwijl het aantal burgerslachtoffers enorm is.

„De Russische aanval op civiele doelen heeft waarschijnlijk minder slachtoffers onder burgers gemaakt omdat Oekraïne hen beter beschermt.

Oekraïne is gewoon een heel groot land.

Hamas doet precies het omgekeerde, het stelt zijn burgers bewust bloot aan geweld. Het exploiteert de burgerbevolking, met alle gevolgen van dien.

Ik denk dat Hamas niet veel anders kan. Helaas. Zij zijn in feite de militaire tak van de palestijnen. Zij zien hoe Israel hen behandelt, ook in de Westelijke Jordan oever. De spanningen lopen langzaam op en dan ineens is er een uitbarsting van geweld.
De vraag die dit op roept wat moeten de palestijnen anders doen als hun situatie door de jaren heen steeds slechter wordt? En 'niemand' hun helpt?

Vindt u dat Israël proportioneel reageert?

„Je moet de fasen van de oorlog onderscheiden. Blokkade, bombardementen en grondoorlog. De afgrendeling van Gaza was zowel politiek als moreel een vergissing. Israël heeft niet begrepen dat Hamas genoeg voorraden had om het maanden uit te houden en dat een blokkade dus alleen maar de burgerbevolking zou treffen.

Ze zijn wel door een aantal partijen gewaarschuwt dat een grondoorlog in Gaza, lang zou duren, vele doden zou eisen en moeilijk te winnen zou zijn.
Je kunt het in zekere zin vergelijken met de eerste wereld oorlog, die uitmonde in een loop graven oorlog. Die waren meestal bovengronds. Nu zijn ze onder gronds.

7. Was die valkuil te vermijden geweest?

Reflectie 1 - Just and Unjust wars

Een oorlog is altijd een gevecht tussen twee partijen, waarbij je weet, zodra je er mee begint dat er doden vallen. Daarnaast is er altijd een reden.
Toen ik 6 jaar oud was, werd er de 'eerste' dag, op het schoolplein, tussen twee jongens gevochten. Er stonden zeker 10 jongens om heen. Ik had noch nooit zo iets gezien, ik had geen enkel idee waarom ze vochten, maar in mijn achterhoofd groeide wel de gedachten dat vechten geen enkele zin heeft om een probleem op te lossen.
Op het schoolplein was er ook een witte lijn. Links was voor de leerlingen van de 3 laagste klassen en rechts voor de 3 hoogste klassen. De reden was om beide groepen tegen elkaar te beschermen. Ook dat geeft te denken.
Was de tweede wereld oorlog een rechtvaardige oorlog? Van uit geallieerde kant zeker. Het was een reactie op de baarbaarse oorlog van de Duitsers. Van de Duitse kant was de tweede wereld oorlog in zekere zin een reactie op het verlies van de Eerste wereld oorlog, echter deze reactie was volkomen buitensporig, meedogenloos en gewelddadig.
Is de huidige oorlog tussen Israel en Hamas rechtvaardig? Let op in mijn opnie hebben we het hier over een burgeroorlog. Daarnaast gaat het hier niet over een oorlog maar over op een volging van oorloggen na de tweede wereld oorlog. Zijn die allemaal te rechtvaardigen? Je kunt die vraag op 3 manieren beantwoorden van uit Israelische kant, vanuit Palestijnse kant en van uit filosofische kant. Mijn voorkeur gaat uit naar de filosofische kant.

Reflectie 2

Aristotle's just polis. Justice and the Justification of War in Ancient Greece Digital Commons @ Connecticut College https://digitalcommons.conncoll.edu › viewcontent https://digitalcommons.conncoll.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=classicshp#:~:text=Rather%2C Aristotle saw war as,requirements for Aristotle's just polis. Peace And War In Plato And Aristotle
Martin Ostwald
Among the few generalisations that one can safely make about the
https://scriptaclassica.org/index.php/sci/article/download/4323/3817 Mentions Aristotle 78 times

Terug naar mijn home page Index
Terug naar NRC commentaar NRC Index