Nicolaas Vroom The Speed of Light - De Light snelheid

Terug

De Licht snelheid

Acryl on canvas 60 by 30 cm

Het schilderij geeft een beeld waarover ik na dacht, toen ik ongeveer 18 jaar oud was in 1960.
De plaats waar ik liep toen ik deze gedachten had was de Rijkstraatweg in Haren in de provincie Groningen.
In die periode zat ik op de hogere school of HBS. Als onderdeel van de lessen Natuurkunde leerde ik dat de hoogst mogelijke snelheid de snelheid van het licht was. Aan dit idee moest ik voortdurend denken.
Terwijl ik aan de lichtsnelheid dacht stelde ik mij zelf de volgende vraag: Veronderstel dat ik zelf met de snelheid van het licht reis, wat gebeurd er als een lichtstraal van de tegenovergestelde kant op mij af komt? De snelheid van deze licht flits is twee maal de lichtsnelheid (ten opzichte van mij) en dat is onmogelijk want de hoogste snelheid is de licht snelheid. Ik heb nooit mijn natuurkunde leraar gevraagd wat zijn mening was.

Het is dit specifiek probleem dat wordt uitgebeeld in het schilderij.
Rechts staat de vuurtoren van Noordwijk en links de vuurtoren van Lands End het meest westerse punt van England. Uit iedere vuurtoren komt een lichtflits. De denkbeeldige tijdstippen kun je aflezen van een klok. Als je kijkt naar de lichtflits van de vuurtoren van Noorwijk dan zie je dat lichtflits naar links beweegt. Als je kijkt naar de lichtflits van de vuurtoren van Lands End dan zie je dat lichtflits naar rechts beweegt. De twee lichtflisten komen samen in het midden op een denkbeeldig tijdstip van 12 uur.
Iedere lichtflits lijkt op een gezicht. De lichtflits van uit Noordwijk stelt mijn gezicht voor. De vuurtoren van Noordwijk is de beste die ik mij herinner van uit mijn jeugd. De licht flits van uit Lands End nadert mij dus met twee maal de lichtsnelheid en zou dus een probleem moeten opleveren.

Na de HBS leerde ik op de universiteit dat de oplossing een wiskundig probleem is. Je kunt je eigen snelheid wiskundig zo opvatten dat gemeten in je eigen lokale omgeving je eigen snelheid nul is. In die eigen lokale omgeving is de snelheid van de naderende licht flits gelijk aan de lichtsnelheid en dus is er wiskundig geen conflict. De wiskunde die hierbij hoort zijn de z.g. Lorentz Transformaties. Kijk bij Lorentz transformation

Tegenwoordig heb ik een geheel andere kijk op dit probleem. Waar het hier om gaat is een natuurkundig proces. Het zelfde probleem heb je ook als het gaat over een klok, specifiek over bewegende klokken. Als je uit gaat van twee gelijke klokken waarbij er een thuis blijft (en als het ware stil staat) en de andere maakt een reis van A naar B en terug naar A dan zal je zien dat de bewegende klok langzamer loopt. Je kunt dit langzamer lopen ook beschrijven met de Lorentz transformaties. De vraag is of je hier iets aan hebt, want ook dit is een natuurkundig mechanisch proces.

Als je nu opnieuw naar het schilderij kijkt dan is er helemaal geen probleem: de twee lichtflisten doorkruisen elkaar ongestoord en gaan gewoon verder alsof er niets aan de hand is. Er treed helemaal geen vervorming en zeker geen botsing op. Met andere woorden je hebt de Lorentz transformaties niet nodig. Precies dat zelfde geldt als je in de natuurkunde of sterrenkunde niet gebruik maakt van bewegende klokken.
Dit is de les van dit schilderij: Als je de wetten van de natuurkunde afhankelijk maakt van de lichtsnelheid dan begeef je je op nat zand.

Nico