Inleiding and Doel

Dit document beschrijft "Blad1" van het Excel Programma Pensioen-geboortejaar.xls .
De bedoeling van het programma is om te laten zien hoe de opbouw van een pensioen dat uitgaat per geboortejaar of per leeftijd verloopt. Per leeftijd is er een rekening. Vandaar de naam GeboortejaarRekening of GelijkeLeeftijdRekening. In het huidige pensioenstelsel is er sprake van een rekening.

Deze opbouw bestaat uit twee periodes: Voor 65 en Na 65.

• Voor 65 moet de participant bijdragen betalen. Deze bijdragen worden berekend uitgaande van een standaard percentage van het loon.
• Na 65 zijn er uitkeringen. Deze uitkeringen worden berekend aan de hand van de bijdragen en de levensverwachtigingen van alle deelnemers die in hetzelfde jaar geboren zijn. Het totaal van al deze bijdragen inclusief de opgelopen rentes gaat in een pot. De uitkeringen worden van uit deze pot betaald. Als alle deelnemers overleden zijn is de pot (voor dat geboortejaar) nul.

Voor a copy van het programma in zip formaat kies: PENSIOEN.XLS
Deze Zip file bevat twee EXCEL programma's: Pensioen-geboortejaar.xls en pensioen-generatie.xls.

Het laatste programma beschrijft het huidige pensioenstel.
Voor de meer details ga naar: pensioen-generatie.xls .

Beschrijving en Bediening: "Blad1"

"Blad1" bestaat uit twee stukken:

• Het bovenste stuk, de bovenste drie lijnen, bevat hoofdzakelijk de invoer gegevens en een aantal resultaten
• Het onderste deel bestaat uit twee onderdelen
  het linker deel bevat de pensioens opbouw per jaar tot de pensioensleeftijd
  het rechter deel bevat de uitbetaling van het pensioensfonds per jaar vanaf de pensioensleeftijd voor de langst levende
  

Als je het programma wil uitvoeren dan kies je de knop Reken

"Blad1" maakt gebruik van 7 ingang parameters: "m rente %", "l index %", "bijdrage %", "pensioen lt", "loon", "strategie" en "c rente in %"
Ieder van deze parameters (in het geel) kan de gebruiker varieren

m rente %	2	pensioen lt	65	loon	1000	gem loon	1000	t uitkering	25983
l index %	0	arbeid jr	40	strategie	variable	t bijdrage	4000	gem uitk	650
bijdrage %	10	pensioen jr	41	c rente %	0			gem leeftijd	75,3

• De ingangs parameter m rente % geeft aan de markt rente in procenten. Dit is de rente waarmee uw opgespaard kapitaal jaarlijks mee toeneemt.
• De ingangs parameter l index % geeft aan de loon index in procenten. Deze parameter geeft aan de groei van het loon.
• De ingangs parameter bijdrage % geeft aan de jaarlijkse bijdrage in het pensioenfonds in procenten van het loon.
• De ingangs parameter pensioen lt geeft aan de pensioen leeftijd
• De ingangs parameter loon geeft aan het begin loon bij start van de loopbaan.
• De ingangs parameter strategie geeft aan hoe de uitkering berekend worden. Er zijn twee mogelijk heden: variabel en constant. Voor "variabel" gebruik je een v en voor "constant" een c
• De ingangs parameter c rente % geeft aan de constante rente in %

De resultaten van het programma staat in twee groepen:

1. De linker 7 kolommen geven informatie over de situatie voor 65 jaar
   Dit zijn 7 kolommen met de aanduiding: "jaar", "aantal","sterfte","loon", "bijdrage", "kapitaal" en "pot"
2. De rechter 6 kolommen geven de situatie na 65 jaar
   Dit zijn de 6 kolommen met de aanduiding "jaar", "aantal"," sterfte","uitkering","kapitaal" en "pot".

jaar	aantal	sterfte	loon	bijdrage	kapitaal	pot
25	100		1000	100	100	10000
26	100		1000	100	202	20200
27	100		1000	100	306	30604
-	-	-	-	-	-	-
63	86	2	1000	100	5824	558161
64	84	1	1000	100	6040	577724

• De kolom "jaar" geeft aan de leeftijd van de deelnemer tot zijn pensioen datum.
• De kolom "aantal" geeft aan het deelnemers in het pensioenfonds met dezelfde geboortedatum.
• De kolom "sterfte" geeft aan hoeveel deelnemers er van die leeftijd gestorven zijn.
  Het aantal in deze kolom kun je zelf aanpassen. Als je dat doet en je kiest bereken dan wordt het programma uitgevoerd en o.a. de getallen in de kolom "aantal" aangepast.
• De kolom "loon" geeft aan het salaris dat de participant ontvangt. Het salaris is afhankelijk van de parameter l index %.
• De kolom "bijdrage" staat de bijdrage in het pensioen fonds. Dit is een percentage van het loon en kun je varieren via de parameter bijdrage %
• De kolom "kapitaal" geeft aan de kapitaal op bouw. De opbouw ontstaat primair via de jaarlijkse bijdrage en de uitgekeerde rente. De uitgekeerde rente is afhankelijk van de parameter m rente %.
• De kolom "pot" geeft aan de kapitaal opbouw van alle deelnemers.

jaar	aantal	sterfte	uitkering	kapitaal	pot
65	83	1	430	6661	552860
66	82	2	439	6429	527218
67	80	2	448	6266	501242
-	-	-	-	-	-
99	2		843	2581	5162
100	2	1	860	1755	3510

• De kolom "jaar" geeft aan de leeftijd van de deelnemer van af zijn pensioen datum.
• De kolom "aantal" geeft aan het deelnemers in het pensioenfonds met dezelfde geboortedatum.
• De kolom "sterfte" geeft aan hoeveel deelnemers er van die leeftijd gestorven zijn.
  Het aantal in deze kolom kun je zelf aanpassen. Als je dat doet en je kiest bereken dan wordt het programma uitgevoerd en o.a. de getallen in de kolom "aantal" aangepast.
• De kolom "uitkering" geeft aan het bedrag dat het pensioen fonds jaarlijks uitkeert. Het bedrag hangt af van de parameter strategie
  • Als strategie "variabel" is en het totaal aantal uitkering van het pensioenfonds is n en het totaal van wat er in de pot zit is p dan is het bedrag van de uitkering per deelnemer (voordat jaar) gelijk aan p/n. Het totaal aantal uitkeringen n hangt af van het aantal sterftes en neemt ieder jaar gemiddeld dus af.
  • Als de opbouw "constant" is dan krijg je ieder jaar evenveel. In feite is dit een zuivere theoretische methode want je weet op de pensioen datum nooit wat de uiteindelijke jaarlijkse rente is.
• De kolom "kapitaal" geeft aan het nog uitstaande kapitaal van een deelnemer.
• De kolom "pot" geeft aan het totaal nog uitstaande kapitaal. Als alle deelnemers van een bepaald geboortejaar zijn overleden is dat bedrag 0.

Daarnaast bevat het bovenste deel nog 7 extra resultaten. De variabelen "arbeid jr", "pensioen jr", "gem loon","t bijdrage", "t uitkering", "gem uitk" en "gem leeftijd"

• De variabele "gem loon" toont het totaal van het ontvangen gedeeld door het aantal malen dat er loon uit arbeid is ontvangen. Dit is de invoer parameter arbeid jr
• De variabele "t bijdrage" toont het totaal van alle bijdragen betaald aan het pensioen fonds.
• De variabele "t uitkering" toont het totaal van alle bedragen ontvangen van het pensioen fonds.
• De variabele "gem uitk" toont het totaal van alle bedragen ontvangen van het pensioen fonds gedeeld door het aantal uitbetalingen.
• De variabele "gem leeftijd" toont de gemiddelde leeftijd van de mensen van het zelfde geboorte jaar die tenminste 25 jaar of ouder werden. De totale gemiddelde leeftijd ligt lager.

Blad1, Blad2 en Blad3

• "Blad1" is de uitbetaling "variabel". In feite komt die methode er op neer dat je eerst kijkt hoeveel uitbetalingen het fonds in het totaal moet doen. Dat zijn er veel meer dan er deelnemers zijn bij de pensioen leeftijd. Het "totaal aantal uitbetalingen" is de som van het aantal mensen dat er ieder jaar tot het einde in het pensioenfonds (voor dat geboortejaar) zitten en is het getal "n". Het totaal van de uitbetalingen is de pot en is het getal "p". Iedere deelnemer krijgt dus wat er in de pot zit gedeeld door "totaal aantal uitbetalingen", of te wel "p/n". Gedurende het jaar stijgt het bedrag wat er in de pot zit door de markt rente. Het jaar daarop zijn er gemiddeld minder deelnemers en je ziet dan ook dat het bedrag dat iedereen krijgt langzaam oploopt.
• Het verschil tussen "Blad1" en "Blad2" zit hem in het aantal sterftes in de rechter kolom dwz na de pensioenleeftijd. De mensen sterfen later oftewel de mensen worden ouder. De gemiddelde leeftijd bij "Blad1" is 75,3 en bij "Blad2" is 80,5. We spreken hier dus van vergrijzing.
  Het aantal sterftes in linker kolom is bij beide gelijk dwz het bedrag wat er in de pot zit aan het einde van de pensioensopbouw periode is gelijk = 57724. Het verschil zit hem in de rechterzijde omdat het "totaal aantal uitbetalingen" = n toeneemt. M.a.w. de uitbetaling per deelnemer neemt af. Dit is het bedrag "p/n".
  Dit blijkt ook uit het bedrag "totale uitkering" dat afneemt van 25983 naar 18791. Het bedrag gemiddelde uitkering neemt af van 650 naar 470.
• Het verschil tussen "Blad1" en "Blad3" zit hem in de pensioenleeftijd. Bij "Blad1" is de pensioen leeftijd 65 en bij "Blad3" 70.
  Er is nu wel verschil aan de linker zijde want de pensioenopbouw duurt langer. Het bedrag wat er in de pot zit aan het einde van de pensioensopbouw fase groeit van 577724 naar 679419. De gevolgen aan de rechterzijde zijn ook overduidelijk. Dit blijkt ook uit het bedrag "totale uitkering" dat toeneemt van 25983 naar 35982. Het bedrag gemiddelde uitkering neemt toe van 650 naar 1028.

De strategie "constant"

1. Je kiest "Blad3" en je veranderd de pensioen leeftijd van 70 naar 65 en je kiest "Reken". "Blad3" is nu gelijk aan "Blad1".
2. Als strategie kies je "c" en je kiest "Reken". De strategie veranderd in "constant". De uitkering wordt constant en gelijk aan 519.

   De manier waarop het programma werkt is de volgende: We beginnen met twee startwaardes 100 en 200 voor twee uitkering en we bepalen hoeveel er aan het einde in de pot zit. In beide gevallen blijkt dat positief te zijn. Dus ze zijn te klein.
   Voor uitkering 1 kiezen startwaarde 2 = 200 en voor uitkering 2 vermeerderen uitkering 1 met 2 = 400 en we bepalen met uitkering 2 hoeveel er in de pot zit. Dit is positief, dus opnieuw te klein.
   Voor uitkering 1 kiezen uitkering 2 = 400 en voor uitkering 2 vermeerderen uitkering 1 met 2 = 800 en we bepalen met uitkering 2 hoeveel er in de pot zit. Deze is negatief, dus te groot.
   We bepalen nu een nieuwe uitkering 3, die gelijk is aan de som van uitkering 1 en uitkering 2 gedeeld door 2. Uitkering 3 is dus (400+800)/2 = 600 en we bepalen hoeveel er in de pot zit. Dit is negatief, dus te groot. We vervangen uitkering 2 met uitkering 3
   We bepalen opnieuw uitkering 3, en die is gelijk is aan (400+600)/2 = 500 en we bepalen hoeveel er in de pot zit. Deze keer is dat positief, dus te klein. We vervangen uitkering 1 met uitkering 3
   We bepalen opnieuw uitkering 3, en die is gelijk is aan (500+600)/2 = 550 en we bepalen hoeveel er in de pot zit. Deze is dat negatief, dus te groot. We vervangen uitkering 2 met uitkering 3
   We bepalen opnieuw uitkering 3, en die is gelijk is aan (500+550)/2 = 525 en we bepalen hoeveel er in de pot zit. Deze is dat negatief, dus te groot. We vervangen uitkering 2 met uitkering 3
   De uitkering ligt nu tussen 500 en 525, en we komen steeds dichter in de buurt van 519.

   Als je de mothode goed bekijkt dan werken we met twee grenswaarden: Een aan de linker zijde die te klein is en waarbij er nog een bedrag in de pot zit en een aan de rechter zijde die te groot is en waarbij de pot leeg is.
   We proberen nu een uitkering in het midden tussen deze twee grenswaardes.
   Als de pot niet leeg is dan vervangen we de linker grenswaarde. Als de pot leeg is dan vervangen we de rechter grenswaarde
   We herhalen dit process en we zien dat de grenswaardes langzaam na elkaar toelopen. Als je het 25 maal gedaan hebt dan ben je klaar. Dit is de variabele cntmax.

3. Het "nadeel" van deze methode is dat je ieder jaar altijd het zelfde bedrag krijgt. Wat je ook kunt doen is dit bedrag langzaam laten oplopen. Je doet dat door de parameter "c rente %" Als je bijvoorbeeld "c rente" = 2 kiest en je kiest "reken" dan zie je dat de "totale uitkering" veranderd van 20757 naar 25983 en de "gemmidelde uitkering" van 519 naar 650. M.a.w je krijgt het zelfde bij strategie variabel
   De moraal is dat je in het begin minder krijgt maar tegen het einde meer

Commentaar

Zie ook het commentaar bij artikellen: (12), (19), (20), (21) en (23) (vooral de drie laatste)

De parameter "c rente %" (bij de methode "constant") geeft aan met hoeveel % de uitkeringen jaarlijks toenemen. De bedoeling is dat je hiermee zelf kunt kiezen hoe de uiteindelijke uitkeringen verlopen. Als blijkt dat uiteindelijk de mensen (van het zelfde jaar geboortejaar) toch ouder worden als oorspronkelijk gedacht dan kun je (door deze parameter groter als nul te kiezen) er voor zorgen dat ze als ouder worden ze niet minder krijgen.

Het is de (ethische) taak van het bestuur om zo danig uit te keren aan de pensioen gerechtigden met dezelfde leeftijd dat de pot aan het eind van de hun looptijd (per geboortejaar) nul is.

Feedback

Terug naar: Economie, Banken, Pensioenen en de Crisis 9 Vragen
Terug naar de start pagina: Inhoud van dit Document